Hartfalen na de zwangerschap
Hypertensive disorders of pregnancy (HDP, hypertensie = hoge bloeddruk) is een veel voorkomende complicatie tijdens de zwangerschap. De kans op hartfalen na een zwangerschapmet HDP lijkt hierdoor 75% hoger, waarbij het vooral gaat om hartfalen waarbij de ejectiefractie (zie verderop in het artikel) normaal blijft. Doordat het verband nu duidelijk is, kan men op zoek gaan naar passende maatregelen om dit type hartfalen, dat vaker voorkomt bij vrouwen, te voorkomen. Dit blijkt uit een onderzoek van A.L. Hansen et al.*
* Dit stuk is gebaseerd op het artikel “Adverse PregnancyOutcomes and Incident Heart Failure in the Women’s Health Initiative”, door A. L. Hansen et al. [1].
Zwangerschapscomplicaties
Bepaalde complicaties tijdens de zwangerschap kunnen de gezondheid van de moeder aantasten. Hypertensive disorders of pregnancy (HDP) is hiervan een voorbeeld. HDP is een overkoepelende term voor vier aandoeningen die een te hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap veroorzaken [2]. De aandoeningen hebben diverse oorzaken en ook de momenten waarop de hoge bloeddruk begint, verschillen van elkaar. Deze zwangerschapscomplicaties kunnen acuut zorgen voor problemen. Daarnaast bestaat de kans dat ná de geboorte van het kind hartfalen optreedt bij de moeder. In dat geval is er sprake van symptomen en tekenen van een verminderde hartfunctie.
Hartfalen
Bij hartfalen is meestal sprake van een verminderde pompfunctie van het hart. Hierdoor ontvangt de rest van het lichaam niet genoeg bloed op momenten dat dit nodig is. Deze verminderde pompfunctie kan zowel chronisch als acuut ontstaan. Ook kan de ejectiefractie (EF) anders zijn dan normaal. De ejectiefractie geeft aan hoeveel bloed de linkerhartkamer per hartslag wegpompt. Bij een gezond hart is dit ongeveer 60%, want er blijft altijd bloed achter in de hartkamers. Bij een ejectiefractie van 50% of hoger is de knijpkracht normaal.
Hartfalen met verminderde EF
Wanneer de linker hartkamer niet voldoende wordt geleegd, noemen we dat hartfalen met verminderde EF (Engelse afkorting: HFrEF). Meestal zijn chronische aandoeningen de oorzaak van beschadiging of verzwakking van de hartspier, waardoor er niet voldoende bloed naar de rest van het lichaam kan worden gepompt.
Hartfalen met behoud van EF
Is er sprake van hartfalen terwijl de EF is normaal is, dan noemen we dat hartfalen met behoud van EF (Engelse afkorting: HFpEF). In dit geval is de hartspier niet te zwak maar te stijf om zich voldoende te kunnen ontspannen, waardoor de linker hartkamer niet goed kan worden gevuld met het bloed dat moet worden rondgepompt. Het zijn vaker vrouwen dan mannen die last hebben van HFpEF [1].
Het verband tussen HDP en hartfalen
In eerdere studies werd gesteld dat er mogelijk een verband bestaat tussen zwangerschapscomplicaties en het ontwikkelen van hartfalen na de zwangerschap [3-6]. Bij deze studies werd echter geen rekening gehouden met de mogelijke wisselwerking tussen verschillende zwangerschapscomplicaties. Ook werd geen onderscheid gemaakt tussen HFrEF en HFpEF. Het onderzoek van Hansen en collega’s hield wel rekening met deze mogelijke invloeden, naast de invloed van gangbare populatiekarakteristieken (zoals roken, overgewicht, socio-demografie). In de studie van Hansen en collega’s werd gekeken naar vijf zwangerschapscomplicaties: zwangerschapsdiabetes, HDP, vroegtijdige geboorte, laag geboortegewicht en hoog geboortegewicht.
Uitkomst van het onderzoek
Uit het onderzoek van Hansen en collega’s bleek dat er een verband bestaat tussen (enkel) HDP en hartfalen in een latere levensfase, onafhankelijk van andere invloeden [1]. Op basis van de resultaten hadden vrouwen die tijdens de zwangerschap HDP hadden, 75% meer kans op hartfalen na de zwangerschap. Dit verband was alleen van betekenis als het ging om HFpEF, en niet wanneer het ging om HFrEF.
De resultaten lieten zien dat het verband tussen HDP en hartfalen voor een deel kon worden verklaard door hypertensie (24%), coronaire hartziekte (23%) en BMI (20%) [1]. HFpEFis doorgaans het gevolg van een te hoge bloeddruk, wat het gevolg kan zijn van de verschillende risicofactoren. Het blijkt echter dat er dus ook een groep vrouwen met HDP is, die vóór het hartfalen geen hoge bloeddruk hadden. Hansen en collega’s geven daarmee aan dat andere (onbekende) processen waarschijnlijk ook een rol spelen.
Wat betekent dit?
Het onderzoek laat zien dat vrouwen met HDP een verhoogd risico hebben op hartfalen (specifiek HFpEF). Doordat dit verband nu duidelijk is, kunnen er in de toekomst tijdig maatregelen worden genomen bij vrouwen met HDP tijdens de zwangerschap, zodat hartfalen kan worden voorkomen. De resultaten van een andere studie die onlangs werd gepubliceerd, laten het gunstige effect hiervan al zien [7]. Voor vrouwen kan dit in de toekomst een groot verschil gaan maken. HFpEF komt immers vrij vaak voor bij vrouwen (en minder bij mannen).
Bronnen
1.Hansen, A.L., et al., Adverse Pregnancy Outcomes and Incident Heart Failure in the Women’s Health Initiative. JAMA Netw Open, 2021. 4(12): p. e2138071.
2.Wilkerson, R.G. and A.C. Ogunbodede, Hypertensive Disorders of Pregnancy. Emerg Med Clin North Am, 2019. 37(2): p. 301-316.
3.Leon, L.J., et al., Preeclampsia and Cardiovascular Disease in a Large UK Pregnancy Cohort of Linked Electronic Health Records: A CALIBER Study. Circulation, 2019. 140(13): p. 1050-1060.
4.McKenzie-Sampson, S., et al., Gestational diabetes and risk of cardiovascular disease up to 25 years after pregnancy: a retrospective cohort study. Acta Diabetol, 2018. 55(4): p. 315-322.
5.Lo, C.C.W., et al., Future Cardiovascular Disease Risk for Women With Gestational Hypertension: A Systematic Review and Meta-Analysis. J Am Heart Assoc, 2020. 9(13): p. e013991.
6.Wu, P., et al., Preeclampsia and Future Cardiovascular Health: A Systematic Review and Meta-Analysis. Circ Cardiovasc Qual Outcomes, 2017. 10(2).
7.Ormesher, L., et al., Postnatal Enalapril to Improve Cardiovascular Function Following Preterm Preeclampsia (PICk-UP):: A Randomized Double-Blind Placebo-Controlled Feasibility Trial. Hypertension, 2020. 76(6): p. 1828-1837.
Geef een antwoord