Hoe is het om als vrouw te werken in een traditioneel door mannen gedomineerde werkomgeving? Marie Claire van Dijk-Le Cocq d’Armandville is cardioloog, net als haar man, en stelt het niet op prijs dat ze nog steeds wordt gevraagd hoe ze haar baan met haar ouderschap combineert. We interviewden haar als VrouwenHart Professional.
Marie Claire van Dijk-Le Cocq d’Armandville gedijt naar eigen zeggen goed bij ‘puinhoop’ om haar heen. ‘Die hectiek maakt cardiologie juist zo leuk’, vertelt ze. ‘De combinatie van het werk op de poli, waarbij de nadruk ligt op chronische zorg, preventie en risicomanagement, naast de acute zorg op spoedeisende hulp, hartbewaking of verpleegafdeling. Als cardioloog doe je, in tegenstelling tot de meeste specialisaties, alles zelf. Je begeleidt patiënten gedurende het hele traject, vanaf de eerste klacht tot en met de behandeling van hun hartprobleem. Cardiologie is een dynamisch vak en de diensten zijn onvoorspelbaar. Daar krijg ik energie van.’
Awareness
‘Binnen mijn vakgebied heb ik me toegelegd op het verschil tussen mannen en vrouwen. Een aandachtsgebied dat de laatste jaren veel in de belangstelling staat. Het onderwerp is door vrouwelijke cardiologen van een generatie boven mij, zoals Angela Maas, ondertussen stevig op de kaart gezet. In de jaren zeventig dacht men nog dat hart- en vaatziekten een typische mannenkwaal waren. Nu moeten we de vervolgstap maken in de zorg voor vrouwen.’
‘Ik denk dat we wel moeten waken dat dit bewustzijn niet doorslaat in paniek. Het komt er op aan om zorgverleners handvatten te bieden, zodat zij weten wanneer ze wel en niet moeten doorverwijzen. Welke vrouw heeft een verhoogd risico op een hartinfarct? Zowel vrouwen als zorgverleners moeten zich bewust worden van de genderspecifieke klachten en risico’s. Ons werk begint met preventie. Zoals vrouwen, vóórdat ze de overgang bereiken, wijzen op het belang van een gezonde leefstijl. Om te voorkomen dat zij op latere leeftijd hartklachten ontwikkelen.’
Vrouwelijke artsen
Er studeren anno 2018 ongeveer evenveel vrouwen Geneeskunde als mannen. Het aandeel vrouwen dat als arts staat geregistreerd is de laatste tien jaar toegenomen van 32 procent in 2005 naar 46 procent 2016. Het aandeel vrouwelijke artsen per vakgebied loopt wel sterk uiteen. Zo zijn er net iets meer vrouwelijke huisartsen dan mannelijke. Binnen klinische geriatrie en kindergeneeskunde is het merendeel vrouw, terwijl bij cardiologie, neurologie en orthopedie vooralsnog hoofdzakelijk mannelijke specialisten werkzaam zijn.
Man versus vrouw
‘Hoeveel vrouwelijke cardiologen er in Nederland zijn? Ik zou het niet weten. Veel belangrijker vind ik dat de desbetreffende arts weet wat de verschillen zijn tussen mannelijke en vrouwelijke patiënten. Dat moet een mannelijke cardioloog net zo goed weten als een vrouwelijke. Ik ben eerlijk gezegd zelfs tegen aparte vrouwenpoli’s. Vrouwen zijn geen subgroep. Ze vormen de helft van onze samenleving. Vrouwenpoli’s zijn in het leven geroepen om meer kennis te vergaren en bewustzijn te creëren. Zodat vrouwenpoli’s op termijn hopelijk overbodig worden.’
Werk en privé
‘Werken en kinderen combineren is voor mij vanzelfsprekend. Ik vind dat je als hoger opgeleide een goede reden moet hebben om niets met je opleiding te doen. Ik ben zelf opgevoed door twee werkende ouders, dus ik weet ook niet beter. Stoere verhalen over 72 uur achter elkaar dienst draaien behoren tot het verleden. Ik heb het zelf gelukkig niet meer meegemaakt. Wel valt ons werk soms lastig te plannen en kunnen werkdagen uitlopen. Mijn man is ook cardioloog. Hij werkt fulltime.’
‘Ik heb er bewust voor gekozen om een dag vrij te zijn. De combinatie van werk en de zorg voor onze kinderen van 3 en 5 vergt vaak creativiteit en flexibiliteit, maar uiteindelijk lukt het allemaal wel. Alleen als er iets met de kinderen is, kom ik in gewetensnood. Ik kan niet alles uit mijn handen laten vallen terwijl er patiënten op me rekenen. Maar ik ben een leukere moeder als ik werk. Ik merk dat hoe drukker ik het heb, hoe beter ik functioneer. Trouwens, waarom krijg ik als vrouw anno 2018 nog steeds de vraag hoe ik werk en de zorg voor de kinderen combineer? Waarom wordt die vraag nooit aan een man gesteld?’
Intermediair 2018
Beste dr. van Dijk, een interessante opinie mbt Uw werk. Toch wilde ik graag even reageren. U laat oa weten tegen aparte vrouwenpoli’s te zijn. Helaas, de realiteit is geheel anders, al komt er wel- in slow motion, enige verandering in hun zienswijze omdat jonge cardiologen met een open mind- veranderingen niet als een bedreiging zien. Als patient begrijp ik Uw idealen maar de werkelijkheid is weerbarstiger. Wij vrouwen voelen ons veilig en gehoord in een vrouwenpoli na jarenlang door mannelijke cardiologen, -van het kastje naar de muur-gestuurd te zijn, maw niet serieus te zijn genomen. Vaak weggezet als stress-kippen!! Velen zijn hierdoor echt beschadigd. Ook vandaag de dag is die hegemonie helaas nog steeds aanwezig. Een ons kent ons wereldje, Diagnostieke uitslagen worden soms klakkeloos overgenomen van collega-cardiologen waardoor de patiente vooraf al op achterstand staat en niet objectief beoordeeld wordt. Stempel! Al met al zal het nog vele jaren duren voordat er echt een omslagpunt komt, Eerst zal het vertrouwen bij veel vrouwen met betrekking tot de mannencardiologie weer enigzins genormaliseerd moeten zijn. Het is hoopvol te kunnen constateren dat U, als jonge cardiologe (en Uw man) een voorbeeld kunnen zijn om dit proces te versnellen. Dank voor Uw openhartige mening, deze wordt zeer gewaardeerd,
Met vriendelijke groet,
L.R.