Chahinda Ghossein-Doha is vierdejaars cardioloog in opleiding en postdoc op het gebied van vrouwspecifieke cardiovasculaire gezondheid in het MUMC+. Haar onderzoek richt zich op het voorspellen en voorkomen van cardiovasculaire ziekte bij vrouwen door het benutten van de raakvlakken tussen de cardiologie en gynaecologie. We spraken met haar in een Vrouwenhart Interview.
Je onderzoek gaat over de relatie tussen zwangerschapscomplicaties en hart- en vaatziekten op latere leeftijd. Wat kun je zeggen over deze relatie?
Het gaat om een combinatie van risicofactoren, die voorafgaand aan de zwangerschap kunnen bestaan. Die risicofactoren kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van zwangerschapscomplicaties. En die zwangerschapscomplicaties kunnen weer leiden tot een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
Ik richt me specifiek op pre-eclampsie (zwangerschapsvergifting). Bij pre-eclampsie is er sprake van een te hoge bloeddruk en eiwitverlies via de urine. We onderzoeken de placenta, waarbij we vooral kijken naar vetophoping in de wand van de spiraalarterie. Die vetophoping noemen we atheroomformatie. Atheroomformatie lijkt op atherosclerose en ontstaat voornamelijk bij vrouwen met zwangerschapsvergiftiging. We onderzoeken of die atheroomformatie in de placenta atherosclerose (aderverkalking) kan voorspellen. Dit onderzoek, dat bekend staat als de PEARLS studie, heeft landelijk veel aandacht gekregen. Dit heeft vrouwspecifieke cardiovasculaire gezondheid wel beter op de kaart gezet.
Hoe kun je vrouwen met een verhoogd risico gaan screenen?
Bij 10% van de zwangerschappen is er een zwangerschapscomplicatie die een verhoogd risico op hart- en vaatziekten op latere leeftijd geeft. Het gaat om ongeveer 1.700 vrouwen per jaar, en dat dus cumulatief. Dat is een behoorlijk aantal. Die vrouwen gaan niet allemaal hart- en vaatziekten ontwikkelen, maar een deel ervan wel. Je wilt dus kunnen bepalen welke vrouw echt dat risico heeft. Ons onderzoek is erop gericht om de vrouwen eruit te selecteren die een verhoogd risico hebben. Als je daar meer informatie over hebt, kun je daar preventie op richten.
Ik wil vrouwen met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten bereiken om hen regelmatig te controleren.
Die vrouwen zijn meestal net moeder geworden. Hart- en vaatziekten zijn in hun beleving waarschijnlijk ver weg. Hoe kun je die vrouwen motiveren om alert te blijven op de risico’s?
Het moet een gecombineerde effort zijn. De huisarts moet weten dat het speelt. En de vrouw zelf moet zich er ook van bewust zijn.
Een voorbeeld: van suikerziekte weten we dat het lastig is om mensen te motiveren om hun leefstijl te veranderen. Maar wat wél kan helpen, is om ze hun bloedwaarden te laten zien. Dat maakt concreet wat de risico’s zijn. Ik verwacht dat het met hart- en vaatziekten ook zo werkt. Als je mensen laat weten: u hebt een 8 keer hoger risico op hart- en vaatziekten, dan wordt het risico duidelijk. Of als je ze kunt laten zien dat de vetophoping in hun placenta een spiegel is voor hart- en vaatziekten.
Je doet ook onderzoek naar het bevolkingsonderzoek borstkanker. Kun je hier iets meer over vertellen?
We onderzoeken de mogelijkheden om calficaties (verkalking) in de vaten van de borsten in kaart te brengen. Er lijkt namelijk een samenhang te zijn tussen calcificatie in de borsten en cardiovasculaire calcificatie. Daarvoor maken we gebruik van de mammogrammen van het bevolkingsonderzoek.
In het verleden is hier al eens onderzoek naar gedaan, maar toen was de techniek nog niet zo goed en was artificial intelligence (AI) nog niet zo toegankelijk. Door gebruik te maken van de huidige diagnostiek onderzoeken we de mogelijkheden om calficaties in de vaten van de borsten te kunnen kwantificeren, en hiermee ook een voorspelling te doen voor hart- en vaatziekten bij vrouwen.
Het zijn niet alleen de resultaten van het onderzoek en de publicaties die mij inspireren. Ik wil die ook vertalen naar de dagelijkse praktijk.
Hoe reageren je collega’s op jouw werk voor het vrouwenhart?
Mijn collega’s waarderen mijn werk enorm, en ik werk met veel afdelingen en onderzoeksgroepen samen. Niet iedereen heeft als focus het ‘vrouwenhart’, en dat is maar goed ook. Er zijn een heleboel andere facetten van de cardiologie die minstens net zo veel aandacht verdienen. Het samenvoegen van kennis vergroot de impact voor zowel de vrouw als de man. Ik merk dat bij goede wetenschappelijke onderbouwing, men open staat voor een hernieuwde aanpak van de problematiek. Des te groter maakt dit het belang van extra aandacht voor wetenschappelijk onderzoek naar het vrouwenhart.
Verder ben ik van mening dat het vrouwenhart niet per se afgemeten moet worden aan het mannenhart. Het is van belang om geïndividualiseerd naar patiëntenkarakteristieken te kijken. Vrouwen kunnen ook mannelijke kenmerken hebben en andersom. Met voldoende kennis van de epidemiologische en pathofysiologische verschillen, en het meewegen van risicofactoren die voor vrouwen of mannen in meer of mindere mate kunnen gelden, kun je als arts over voldoende bagage beschikken om de juiste zorg aan de juiste patiënt te bieden. Maar dat geldt ook voor het meewegen van diversiteit op het vlak van etniciteit en socio-economische factoren.
Wat is jouw eigen focus als onderzoeker?
Ik probeer me in te zetten voor meer integratie van kennis van de verschillende disciplines. Het zijn niet alleen de resultaten van het onderzoek en de publicaties die mij inspireren. Ik wil die ook vertalen naar de dagelijkse praktijk. Daarom ben ik voortdurend bezig met nieuwe inzichten in de zorg. Mijn ambitie is de zorg te transformeren van reactief naar proactief, en dan niet alleen voor vrouwspecifieke cardiovasculaire gezondheid. Voor vrouwen betekent het onder andere dat ik vrouwen met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten wil bereiken en hen regelmatig te controleren nog voordat de ziekte ontstaat. Op die manier kan preventief ingegrepen worden en problemen kunnen worden voorkomen.
Ik wil problematiek ook breed bekijken, niet alleen vanuit lichamelijk perspectief. Daarom schreef ik samen met een aantal geweldige vrouwen waaronder Eva Jinek het Queen of Hearts boek, de kracht van kwetsbaarheid, over de impact van zwangerschapsvergiftiging op de vrouw. Ik was vereerd met de lancering van mijn boek live in de show bij Eva Jinek.
Ken je onze website en onze activiteiten op social media?
Ja. Heel mooi dat relevante informatie over het vrouwenhart vanuit professioneel perspectief gedissimineerd wordt. Ik volg jullie op social media. Heldere berichtgeving en goede covering.
Chahinda Ghossein-Doha is lid van de International society for maternal hemodynamics, een ‘denktank’ bestaande uit gerenommeerde onderzoekers op het gebied van maternale cardiovasculaire pathofysiologie, oftewel vrouwspecifieke cardiovasculaire gezondheid. In 2021 organiseren zij samen met collega’s van het Radboud UMC het gerelateerde internationale congres in Maastricht. Voor meer informatie: https://queenofhearts.eu/congress/
Oproep
De Queen of Hearts studie zoekt vrouwen tussen de 40 en 45 jaar die een gezonde zwangerschap hebben gehad. Deelname aan deze studie houdt in dat je een cardiovasculaire screening krijgt in het Maastricht UMC+.
Voor aanmelding of meer informatie, mail naar: info@queenofhearts.eu
Tekst: Chahinda Ghossein-Doha / Annemiek Hutten
Alle interviews op deze website zijn eigendom van VrouwenHart.nl. Deze mogen NIET worden verveelvoudigd, gekopieerd, gepubliceerd, opgeslagen, aangepast of gebruikt in welke vorm dan ook, online of offline, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van onze redactie.
