In januari 2024 opende Daisy Marie Bouma – van Westing de deuren van haar kliniek in Raalte, als onderdeel van de Ludwig Klinieken. Marieke Ludwig opende in 2018 haar eigen kliniek in Bedum, waar Daisy Marie ook een aantal jaren werkzaam is geweest.
Wanneer is uw interesse voor het vrouwenhart ontstaan?
Eigenlijk is dat bij mij op een vreemde manier ontstaan. In mijn opleidingstijd was hier nog geen aandacht voor, ondanks dat er zeker al bekende cardiologen zich met dit onderwerp bezig hielden. Ook cardiologen waar ik respect voor heb. Er werd vaak door andere cardiologen om mij heen snoevend op hen neer gekeken. Dat vond ik vreemd. Je zet jezelf als serieus cardioloog toch zeker niet in een positie waarin je niet serieus wordt genomen door collega’s? Hier moest wat achter zitten. Hiernaast viel bij de hartkatheterisatie-kamer mij al op dat vrouwen vaker ‘schone’ coronairen (vaten rondom het hart) hadden, ondanks aanhoudende klachten en meermaals herbeoordeling op de spoedeisende hulp. Wel werd vaker de tekst geopperd; ‘weer van die fragiele vrouwenvaatjes’. Nu weet ik beter.
Waarom heeft u zich gespecialiseerd in het vrouwenhart ?
Toen ik zelf cardioloog was geworden, ben ik via een oud opleidingsgenoot (Sarah Hamel-Brown) in contact gekomen met Marieke Ludwig. Eigenaar en initiatiefnemer van de eerste Ludwig kliniek in Bedum. Dit is een kliniek speciaal gericht op vrouwen met (mogelijk) hart- en vaatproblemen. Zij was op zoek naar een collega met interesse in het vrouwenhart. Voor haar ben ik hier als ZZP’er aan de slag gegaan. Al voordat ik hier was gaan werken, was ik al in de bestaande literatuur gedoken. Maar door voor haar te werken en zo van haar te leren kan ik me pas echt een cardioloog noemen die gespecialiseerd is in het vrouwenhart. Zo gaat kennisoverdracht overigens ook in het ziekenhuis, zelf de boeken in en het meeste leren van de ervaren specialist.
Behandelt u uitsluitend vrouwen of behandelt u ook mannen?
Zowel mannen als vrouwen. Tijdens de opleidingstijd ben je opgeleid met de kennis vanuit de bestaande literatuur. Laat nou net het overgrote merendeel van die literatuur bestaan uit mannen, die aan de onderzoeken hebben meegedaan. Bijzonder weinig vrouwen. Dus in de basis kan iedere cardioloog een man behandelen, omdat je daar jaren ervaring mee hebt opgedaan. Mannen zijn van harte welkom!
Voor vrouwen heb ik nu ook de kennis en kunde en ervaring opgebouwd. Dit is niet de standaard tijdens de opleiding. Ik weet waar ik op moet letten, naar moet vragen, wat voor onderzoeken mogelijk zijn en ik weet hoe ik de beste behandeling voor een vrouw kan opstellen.
“In de basis kan iedere cardioloog een man behandelen. Voor vrouwen heb ik nu kennis en kunde en ervaring opgebouwd”
Vindt u dat u een speciale rol vervult in het uitdragen van vrouwenhartproblematiek?
Absoluut. Eigenlijk hoop ik dat ik in de toekomst geheel overbodig ben geworden als specialist in het vrouwenhart. Hopelijk is dan de kennis over het vrouwenhart ‘normaal’ geworden in de behandelkamer. Daar is iedereen bij gebaat.
Wel blijft er een verschil in hoe ik werk. Doordat ik meer tijd heb, kan ik meer aandacht bieden tijdens mijn spreekuur. Hierdoor voelen patiënten, en vooral vrouwen die eerder andere ervaringen hebben gehad, zich serieus genomen, gehoord en gezien. Dit kan niet overal. Hiernaast hoop ik te kunnen bijdragen aan de bewustwording voor vrouwen en hun risico op hart- en vaatziekten. Zo geef ik frequent lezingen om mijn kennis uit te dragen.
In het verleden werd er nogal eens smalend gereageerd op cardiologen die het vrouwenhart onder de aandacht brachten. Hoe wordt er nu door collega’s gereageerd?
Een groot deel van de collega’s bleken zeer positief. Ook sommige collega’s waar je het helemaal niet van zou verwachten. Een ander en kleiner deel is minder positief en gelooft nog steeds niet dat er verschillen zijn tussen mannen en vrouwen. Ik vind dat maar moeilijk te begrijpen. Er is nu zoveel meer kennis, literatuur en werkgroepen zowel in Nederland (werkgroep Gender), als internationaal dat ik die mening toch uitermate slecht onderlegd vind. Gelukkig word deze groep steeds kleiner.
De ontwikkelingen rondom specifieke vrouwenhartaandoeningen (bijvoorbeeld coronaire vaatdysfunctie) gaan snel. Op welke manier blijft u op de hoogte van de nieuwste inzichten?
Door bij te blijven met de vakliteratuur. Regelmatig contact te houden en samen te werken met collega’s die onderzoek doen naar vrouwenhartaandoeningen. Ook ben ik lid van de werkgroep Gender van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie. Meermaals per jaar zijn hier vergaderingen om kennis en ervaring te delen en leidraad voor diagnostiek en behandeling op te stellen.
Welke ontwikkelingen verwacht u op het gebied van het vrouwenhart?
Wat ik hoop is dat dit gebied steeds meer erkenning zal krijgen. Tot mijn genoegen zag ik dat er plannen zijn om in het opleidingsplan tot cardioloog je in de laatste fase van de opleiding te verdiepen in genderspecifieke cardiologie. Ik denk dat dit een belangrijke stap is van herkenning en het serieus nemen van de klachten.
Hiernaast zullen we als cardiologen hopelijk steeds beter gaan begrijpen waarom die verschillen er zijn, wat de oorzaak is. Zo krijg je een nog gerichtere behandeling. Ik hoop hier ook mijn steentje aan bij te kunnen dragen door vrouwen die ik zie in de Ludwig Kliniek Raalte deel te laten nemen aan onderzoek. Zo helpen vrouwen elkaar.
Waar ligt uw eigen focus voor de komende twee jaar?
Mijn focus ligt op het bekend- en grootmaken van de Ludwig Kliniek Raalte. Deze kliniek hebben wij net dit jaar geopend en is de tweede Ludwig Kliniek in het land. Hier ben ik gedeeld eigenaar van, met Marieke en Egbert Ludwig en ik ben hier de cardioloog ter plaatse.
Het opstarten en bekend maken van een eigen bedrijf kost veel tijd, energie en aandacht. Dat doe je niet zomaar even. Maak maar waar, wat je pretendeert te kunnen. Zowel onder patiënten als onder collega medici moet je dan eerst vertrouwen winnen door topzorg te leveren. Hier doe ik en zal ik ook in de toekomst mijn uiterste best voor doen. Gelukkig ben ik al wat jaren bezig met mijn vak en speciaal met aandacht voor vrouwen.
Waarom is er een tweede vestiging geopend van de Ludwig kliniek?
De Ludwig Kliniek in Bedum is drieënhalf jaar geleden gestart en groeide als kool. Patiënten weten de kliniek vanuit het hele land te vinden. Dit betekende wel dat de wachttijden op gingen lopen. Toen waren er twee opties voor het echtpaar Ludwig, of verbouwen en uitbreiden in Bedum, of de gok wagen met mij om in Raalte een tweede vestiging te starten. Gelukkig voor mij en voor patiënten die iets minder noordelijk wonen, werd er voor het laatste gekozen.
Werkt u ook inhoudelijk samen met Marieke Ludwig, bijvoorbeeld in overleg over patiënten?
Zeker! Enkele jaren geleden ben ik bij haar komen werken in Bedum als ZZP’er. Ik had toen nog weinig ervaring met het vrouwenhart, op vak- / literatuur kennis na. Zij had dit wel al jaren en was eerder werkzaam geweest bij Janneke Wittekoek. Dus het beste is om deze kennis van Marieke zelf te leren.
Destijds deden we eerst samen spreekuur om te zien hoe haar werkwijze was. Wat ze zei, wat ze deed. Daarna zelfstandig spreekuur met overleg na iedere patiënt. Vervolgens overleg van patiënten na het hele spreekuur. Waarna ik later mijn eigen spreekuur gewoon zelfstandig draaide en vragen stel bij twijfel. Hiernaast overleggen we bijzondere casuïstiek samen, zo om de enkele weken.
Hopelijk kan ik in de toekomst ook hetzelfde doen met enthousiaste collega cardiologen en cardiologen in opleiding.
Zijn er nog plannen voor uitbreiding naar meer locaties?
Voor zover ik weet zijn er nu geen plannen voor uitbreiding. Juist het kleinschalige en laagdrempelige contact onderling is een van de sterktes van de Ludwig Klinieken.
U werkt ook nog bij Prescan, ziet u daar vaak vrouwen met onbegrepen hartklachten?
Niet bij ieder spreekuur, maar ik zie ze wel degelijk. Deze vrouwen beoordeel ik zoals ik ze ook zou beoordelen in de Ludwig Kliniek Raalte. Behandelingen worden echter niet uitgevoerd bij Prescan, alleen beoordelingen en adviezen. Het meest belangrijke wat ik ze meegeef is; ‘Loop niet door met uw klachten, ze bestaan en ze zijn echt! Laat u onderzoeken en behandelen.’
Heeft uw werk bij Prescan meerwaarde voor uw werk als cardioloog bij de Ludwig-kliniek?
Absoluut! Prescan richt zich voornamelijk op preventie, het voorkomen van ziekten. Ik interpreteer ECG’s, beoordeel fietstesten, maak echo’s en beoordeel laboratorium onderzoek uitslagen. Alles wat je als cardioloog kunt. Hier geef je een een uitslag van, maar niet alleen een uitslag, je geeft adviezen.
Deze adviezen bestaan voor een overgroot deel uit adviezen voor lifestyle verbetering. Een gezonde lifestyle is een hoeksteen in de behandeling van vrouwenhartlijden. Medicatie is niet de oplossing voor alles, zo ben je alleen maar water naar de zee aan het dragen. De onderliggende problemen van bijvoorbeeld overgewicht, een hoog cholesterol, roken, suikerziekte en een hoge bloeddruk kunnen aangepakt worden door gezonder te leven. Deze adviezen geef ik ieder spreekuur en heb ik veel ervaring mee. Ook hier heb ik mij er meer in verdiept door cursussen te volgen en door naar internationale cardiologische preventie congressen toe te gaan.
Kent u de website www.vrouwenhart.nl ? Zo ja, wat vindt u van onze website? Kent u ook onze folders?
Uiteraard! Het is toch fantastisch dat relevante informatie voor vrouwen over het vrouwenhart vanuit een professioneel perspectief uitgelegd word. Hier zoeken vrouwen naar en hoop ik dat vrouwen het ook goed kunnen vinden. Niet iedere cardioloog heeft affiniteit met het vrouwenhart. Hier vind je juist een lijst met cardiologen die dit wel hebben.
Geef een reactie