Ons teamlid Lucia Latijnhouwers sprak met thoraxchirurg dr Ehsan Natour. Een hartchirurg met een missie.
“Hoe is uw interesse voor het vrouwenhart ontstaan?”
Dr. Natour vertelt dat zijn persoonlijke ervaringen in de kliniek, gecombineerd met de wetenschappelijke literatuur, zijn interesse voor het vrouwenhart hebben aangewakkerd. Hij zag dat vrouwen vaak andere symptomen hadden en minder snel een diagnose kregen dan mannen. Bovendien ontdekte hij dat vrouwen vaak ondervertegenwoordigd waren in medisch onderzoek. Dit alles bracht hem tot de conclusie dat er dringend behoefte was aan meer onderzoek naar het ‘vrouwenhart’ om betere zorg voor vrouwen te kunnen bieden. Zijn passie is om niet alleen harten te opereren, maar ook de levens van zijn patiënten te verrijken.
Wat zijn de percentages vrouwen versus mannen die behandeld worden in uw werkgebied?
“In de hartchirurgie zien we een aanzienlijk verschil in de behandeling van mannen en vrouwen. Hoewel de incidentie van hartziekten bij beide geslachten vergelijkbaar is zijn rond ongeveer 40% van onze patiënten vrouwen. Dit verschil is deels te wijten aan de diversiteit in klinische presentatie tussen mannen en vrouwen. Vrouwen ervaren vaak atypische klachten, waardoor de diagnose van coronaire hartziekte aanzienlijk wordt uitgesteld. Deze diagnostische uitdagingen leiden tot een vertraagde verwijzing naar een specialist en uiteindelijk tot een verminderde toegang tot tijdige interventies.”
Vindt u dat u een speciale rol vervult in het uitdragen van kennis over ”het vrouwenhart”?
“Het besef dat vrouwen vaak een andere benadering nodig hebben, heeft dr. Natour ertoe aangezet om de zorg voor alle patiënten te heroverwegen. Hij is van mening dat elke patiënt, ongeacht het geslacht, gezien moet worden als een uniek individu met specifieke behoeften. Hij vertelt over zijn stichting Stilgezet, die mensen ondersteunt die na een ingrijpende medische behandeling weer op de rails willen komen. Hiermee wil hij een meer gepersonaliseerde en menselijke benadering bevorderen, waarbij de nadruk ligt op het emotionele welzijn van de patiënt naast de medische zorg.”
De ontwikkelingen rondom specifiek vrouwenhartaandoeningen (bijvoorbeeld coronaire vaatdysfunctie of SCAD) gaan snel. Hoe blijft u op de hoogte van de nieuwste inzichten?
“De ontwikkelingen rondom specifiek vrouwenhartaandoeningen gaan razendsnel. Om op de hoogte te blijven, volg ik congressen en symposia die zich specifiek richten op geslachtsverschillen in de cardiologie. Daarnaast schrijf ik me in voor relevante medische tijdschriften en online platforms om de nieuwste onderzoeksresultaten bij te houden. Het is voor mij essentieel om niet alleen de conclusies van studies te kennen, maar ook de onderliggende mechanismen te begrijpen. Daarom verdiep ik me regelmatig in de wetenschappelijke literatuur.
Welke ontwikkelingen verwacht u op het gebied van het vrouwenhart en waar ligt uw focus de komende twee jaar?
Dr. Natour ziet met optimisme dat er steeds meer aandacht komt voor de specifieke kenmerken van vrouwenhartaandoeningen. Hij verwacht dat toekomstig onderzoek zich verder zal richten op het ontrafelen van de complexe interactie tussen hormonen, genetica en omgevingsfactoren die een rol spelen bij het ontstaan en verloop van deze ziekten. Daarnaast hoopt hij dat de ontwikkeling van nieuwe biomarkers het mogelijk zal maken om hart- en vaatziekten bij vrouwen in een eerder stadium op te sporen. Dr. Natour zal zich actief blijven inzetten voor bewustwording en zal zijn ervaringen en inzichten blijven delen via die stichting Stilgezet, zijn boek, podcast en kunstprojecten. Uiteindelijk wil hij bijdragen aan een toekomst waarin elke patiënt, ongeacht geslacht, de best mogelijke zorg krijgt.”
Graag hoor ik uw verhaal over uw weg van een chirurg in opleiding in een snijdend specialisme tot nu een thorax chirurg met een zeer holistische visie en veel aandacht voor de patient en zijn/haar naasten achter het zieke orgaan.
Dr Natour is als Palestijn in Israel geboren. Toen hij besloot dat hij arts wilde worden is hij naar Duitsland geëmigreerd en deed zijn artsenopleiding in Kiel en is tot Thoraxchirurg opgeleid in Keulen. Vervolgens heeft hij in de volle breedte van zijn vak gewerkt in Oldenburg. In 2003 is hij Magna Cum Laude gepromoveerd. Daarna is hij in Nederland gaan werken, eerst tussen 2007 en 2016 gewerkt als hartchirurg in het universitair ziekenhuis in Groningen, met een speciale interesse in operaties aan de grote lichaamsslagader naast hart en long transplantaties. Sinds 2016 werkt hij in het universitaire ziekenhuis in Maastricht.
Tijdens zijn carrière als hartchirurg zag hij niet alleen de fysieke, maar ook de emotionele impact van ernstige ziektes op zijn patiënten. Steeds vaker merkte hij dat patiënten, ondanks succesvolle operaties, worstelden met de gevolgen van hun ziekte.
Het besef dat patiënten meer nodig hadden dan alleen medische zorg, leidde tot de oprichting van Stichting Stilgezet. Met deze stichting wil Dr. Natour aandacht vragen voor de emotionele rollercoaster waar patiënten en hun naasten doorheen gaan. Hij benadrukt het belang van een holistische benadering, waarbij niet alleen de ziekte, maar ook de persoon achter de ziekte centraal staat.
Door zijn boek ‘Als het leven stilstaat’ en diverse kunstprojecten heeft Dr. Natour een platform gecreëerd om zijn inzichten te delen. Hij inspireert zowel patiënten als zorgverleners om open te praten over de emotionele aspecten van ziekte. De positieve reacties die hij ontvangt, bevestigen het belang van zijn werk.
Dr. Natour is ervan overtuigd dat door een beter begrip van de emotionele behoeften van patiënten, we hen niet alleen beter kunnen behandelen, maar ook kunnen ondersteunen bij het herstel van hun levenskwaliteit.”
U werkt in een universitair ziekenhuis. Hebt u de mogelijkheden om wetenschappelijk onderzoek en/of onderwijs aan studenten of arts-assistenten een is er ruimte om ook opleiding te geven in uw holistische behandeling?
“Jazeker,” antwoordt Dr. Natour met overtuiging, “ik zie het als mijn plicht om mijn kennis en ervaring door te geven aan de volgende generatie artsen. In mijn onderwijs besteed ik niet alleen aandacht aan de technische aspecten van de chirurgie, maar ook aan de menselijke kant van het vak.
Ik vind het bijzonder waardevol om jonge artsen te leren hoe ze de emotionele wereld van hun patiënten kunnen begrijpen en daarop kunnen inspelen. Door mijn eigen ervaringen te delen en hen te leren hoe ze de verschillende fases van een ziekteproces kunnen herkennen, hoop ik hen te inspireren tot een meer holistische benadering van de patiënt.
Ik geloof dat deze benadering niet alleen ten goede komt aan de patiënt, maar ook aan de arts zelf. Door aandacht te hebben voor zowel de medische als de emotionele aspecten van hun werk, kunnen artsen meer voldoening halen uit hun beroep en het risico op burn-out verminderen.
Om deze visie verder uit te dragen, hebben wij het initiatief genomen tot een inspiratie dag voor co-assistenten. Tijdens deze dag wil ik hen laten zien hoe belangrijk het is om verbinding te maken met de patiënt op een menselijk niveau.
“De toekomst van de gezondheidszorg ligt in een meer holistische benadering. Door jonge artsen al vroeg in hun opleiding te inspireren, kunnen we samen werken aan een gezondheidszorg waarin zowel de patiënt, de naasten als ook de zorgverlener een team vormen.”
U hebt een boek geschreven over de fases die een patient in haar/zijn omgeving met alle naasten meegenomen doorgaat, nadat deze na een diagnose of operatie in een levenscrisis is beland. Hoe hebt u dit boek kunnen schrijven? Welke reacties krijgt u op het boek?
“Het idee voor mijn boek ‘Als het leven stilstaat’ ontstond uit een persoonlijke zoektocht. Ik wilde de complexe emoties die gepaard gaan met een ernstige ziekte op een kunstzinnige manier uitdrukken. Een kort muziekstuk was mijn eerste poging om de essentie van wat het betekent om een hartpatiënt te zijn, vast te leggen. Het overweldigende resultaat inspireerde me om mijn ervaringen als hartchirurg en de verhalen van mijn patiënten op te schrijven.
Het boek is een poging om de vaak onzichtbare wereld van de patiënt zichtbaar te maken. Het beschrijft de verschillende fases die iemand doormaakt na een ernstige diagnose of operatie, en hoe de omgeving hierop reageert. De reacties op het boek zijn hartverwarmend. Patiënten voelen zich begrepen en zien dat ze niet alleen staan. Ook veel zorgverleners hebben me laten weten dat het boek hen heeft geholpen om hun patiënten beter te begrijpen en te begeleiden.
Het schrijven van dit boek was voor mij een noodzaak. Ik hoop dat het boek bijdraagt aan een meer mensgerichte benadering van de gezondheidszorg, waarin niet alleen de ziekte, maar ook de persoon achter de ziekte centraal staat.”
Een chirurg (in een niet universitair ziekenhuis) krijgt 6-7 minuten tijd voor een post-operatief consult, waarin het gesprek, het lichamelijk onderzoek en het bijwerken van de status plaats moet vinden. Hoe lukt het u om de tijd te vinden om in de behandeling de mens en zijn omgeving te leren kennen en vertrouwen te kunnen geven?
“Hoewel de tijd tijdens een pre of postoperatief consult beperkt is, geloof ik dat een menselijke benadering niet veel extra tijd kost,” benadrukt Dr. Natour. “Door bijvoorbeeld al in het voorbereidende gesprek aandacht te besteden aan de emoties en zorgen van de patiënt, leg je een basis voor een vertrouwensrelatie. Ik merk vaak dat wanneer ik de partner van de patiënt betrek bij het gesprek, er een dieper niveau van communicatie ontstaat. Het is belangrijk dat de patiënt ziet dat ik niet alleen geïnteresseerd ben in zijn medische toestand, maar ook in zijn welzijn als persoon.”
Dr. Natour kiest ervoor om zijn patiënten op te volgen. “Ik wil graag de reis van mijn patiënten van dichtbij meemaken,” legt hij uit. “Door regelmatig contact te hebben, kan ik beter inschatten hoe ze zich voelen en of ze extra ondersteuning nodig hebben.”
Een belangrijke pijler in zijn aanpak is het proactief informeren van patiënten. “Ik neem de tijd om voorafgaand aan een operatie uit te leggen wat de patiënt kan verwachten. Ik bespreek niet alleen de medische procedure, maar ook de mogelijke bijwerkingen en de impact op het dagelijks leven. Door open te zijn over de uitdagingen waar ze voor staan, kunnen patiënten zich beter voorbereiden en voelen ze zich minder onzeker.”
Dr. Natour is ervan overtuigd dat een menselijke benadering niet alleen leidt tot een betere kwaliteit van leven voor de patiënt, maar ook tot een efficiëntere zorg. “Wanneer patiënten zich gehoord en begrepen voelen, zijn ze beter in staat om samen te werken aan hun herstel. Dit kan leiden tot minder complicaties en een sneller herstel.”
U werkt veel met kunst in uw stichting ”Stilgezet”. Vertel!
Ja, leuk dat je daar naar vraagt, zegt Ehsan Natour. Kunst speelt een cruciale rol binnen Stichting Stilgezet,” vertelt Ehsan Natour enthousiast. “We hebben ontdekt dat kunst een unieke manier is om de complexe emoties die gepaard gaan met een ernstige ziekte te verwoorden en te verwerken. Veel van onze patiënten vinden het moeilijk om over hun gevoelens te praten, maar door middel van kunst kunnen ze hun ervaringen op een andere manier uiten.”
“We hebben diverse kunstprojecten opgezet, zoals muziekcomposities, poëzie, schilderkunst en theater. De muziek is zowel ontroerend als hoopgevend en heeft een diepe indruk gemaakt op veel mensen. Daarnaast hebben we een aantal kunstenaars gevraagd om schilderijen te maken geïnspireerd door de verhalen van onze patiënten. Deze kunstwerken worden tentoongesteld in ziekenhuizen en andere publieke ruimtes om zo meer bewustzijn te creëren voor de emotionele impact van ziekte.” Ook zijn we bezig een theaterconcert, Weerlicht, te organiseren, dat gepresenteerd wordt op 7 april in Tilburg en 8 mei in Heerlen. We zijn erg blij dat Ellen ten Damme hier an mee wil werken!
“Voor mij persoonlijk is kunst een bron van inspiratie en troost. Ik zie het als een manier om verbinding te maken met mijn patiënten op een dieper niveau. Door samen te werken aan kunstprojecten, kunnen we niet alleen het emotionele welzijn van onze patiënten verbeteren, maar ook de kwaliteit van de zorg.”
“De reacties op onze kunstprojecten zijn overweldigend positief. Patiënten vertellen ons dat de kunst hen helpt om hun gevoelens te verwerken en dat het hen hoop geeft voor de toekomst. Ook zorgverleners zijn enthousiast over de meerwaarde van kunst in de zorg. Ze zien dat kunst een waardevol hulpmiddel kan zijn om de communicatie tussen patiënt en zorgverleners te verbeteren.”
U hebt geleefd in verschillende landen en culturen. Wat heeft dat betekend in uw ontwikkeling tot de arts die u bent?
“Mijn leven in verschillende culturen heeft een onuitwisbare indruk achtergelaten op de arts die ik ben geworden,” vertelt Dr. Natour. “Opgegroeid in een groot Palestijns gezin in het Midden-Oosten, heb ik van jongs af aan geleerd om verbinding te maken met mensen uit alle lagen van de bevolking. Deze ervaring heeft mijn empathie en mijn vermogen om met verschillende perspectieven om te gaan enorm vergroot.”
“Tijdens mijn studie en carrière in Duitsland en Nederland heb ik kennisgemaakt met andere culturele waarden en normen. Deze diversiteit heeft mijn blik verruimd en me geholpen om te begrijpen dat ziekte niet alleen een medische, maar ook een sociale en culturele ervaring is.
Het vermogen om de context rondom het zieke orgaan te zien, is volgens mij essentieel voor een goede arts-patiëntrelatie. Mijn multiculturele achtergrond heeft me geleerd om niet alleen naar de ziekte te kijken, maar ook naar de persoon erachter. Ik ben ervan overtuigd dat deze holistische benadering bijdraagt aan een betere kwaliteit van leven voor mijn patiënten.”
“Zo heb ik bijvoorbeeld gemerkt dat patiënten uit verschillende culturen op een andere manier omgaan met ziekte en dood. Door deze verschillen te respecteren en te begrijpen, kan ik een meer passende zorg bieden. Daarnaast heeft mijn persoonlijke ervaring met het overwinnen van tegenslagen me geleerd dat veerkracht een belangrijke factor is bij het omgaan met ziekte. Ik probeer deze veerkracht over te brengen op mijn patiënten en hen te inspireren om positief naar de toekomst te kijken.”
https://www.bruna.nl/boeken/als-het-leven-stilstaat-9789493289000Homepage
Kent u het werk van Stichting VrouwenHart en wat vindt u er van?
Ja, ik ken het werk van Stichting VrouwenHart en ik heb veel bewondering voor wat jullie doen. De aandacht die jullie vragen voor hartgezondheid bij vrouwen is ontzettend belangrijk en hard nodig. De informatie op jullie website en socials is waardevol en duidelijk, en ik vind het fijn dat jullie ook lotgenotencontact aanbieden. Dat geeft veel steun en herkenning voor vrouwen die met hartproblemen te maken hebben.
Ik waardeer jullie inzet en ben blij dat mijn verhaal hier een bijdrage aan kan leveren.
Alle columns, interviews en andere redactionele artikelen op deze website zijn eigendom van VrouwenHart.nl. Deze mogen NIET worden verveelvoudigd, gekopieerd, gepubliceerd, opgeslagen, aangepast of gebruikt in welke vorm dan ook, online of offline, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van onze redactie.
Geef een reactie