“Als verpleegkundig specialist heb ik meer tijd tijdens een consult. Daardoor is er de rust om ook het mentale stuk te begeleiden.”
Anilka Zwartjes is als verpleegkundig specialiste cardiologie opgeleid om poliklinische cardiologische zorg te verlenen in zelfstandig behandelcentrum Stichting Cardiologie Amsterdam. Naast de algemene cardiologische ziektebeelden is zij zich gaan verdiepen in de oorzaken en behandeling van thoracale klachten bij vrouwen.
Waarom heeft u zich gespecialiseerd in het vrouwenhart?
Wij krijgen vrouwen verwezen via de huisarts met onbegrepen en/of terugkerende thoracale klachten, met het verzoek uit te zoeken of dit een cardiale oorzaak heeft. Met een fietstest of andere poliklinische testen is niet vast te stellen of dit om ‘het vrouwenhart’ ofwel microvasculaire ziekte gaat. Het eerste gesprek over het klachtenpatroon is het sterkste diagnostische middel. Dit intrigeerde mij enorm. Daarom heb ik mij verdiept in de wetenschappelijke kennis over dit ziektebeeld. Ik heb internationale congressen bijgewoond en boeken en artikelen erover gelezen. Ook heb ik meegelopen met twee cardiologen die gespecialiseerd zijn in het vrouwenhart. Zo heb ik een goede samenwerking met dr. Janneke Wittekoek (HeartLife klinieken) en dr. J. Schroeder-Tanka (OLVG). Hen kan ik bij vragen of bijzondere casuïstiek altijd raadplegen. Een fijne achterban dus!
Behandelt u zelfstandig patiënten?
Ja, ik ben als verpleegkundig specialiste cardiologie zelfstandig behandelaar. Ik heb dus mijn eigen spreekuur. Alleen bij twijfel of als er afwijkende zaken zijn, overleg ik met de cardioloog. Maar alles wat binnen mijn de richtlijn valt, behandel ik zelf. Over het algemeen heb ik wel mijn eigen doelgroep. Ik hou mij voornamelijk bezig met hartfalen, hartritmestoornissen en specifieke vrouwenproblematiek.
Het is een heel dankbare doelgroep. Want als je deze patiënten goed behandelt en begeleidt kun je heel wat bereiken. Vooral met het informatieve deel; als je vrouwen uitleg geeft over hoe het werkt, het mechanisme, dan valt er een last weg. Vrouwen hebben bijvoorbeeld vaak klachten in rust. Dan gaan ze zich afvragen wat ze die dag gedaan hebben. Ik kan dan uitleggen dat het gewoon een neiging van de vaten is, en dat ze niets fout hebben gedaan. Dat biedt geruststelling. Daardoor kunnen de klachten ook afnemen, puur door te weten wat het is.
Als verpleegkundig specialist heb ik ook meer tijd tijdens een consult, namelijk een half uur. Daardoor is er de rust om ook het mentale stuk te begeleiden. Ook dat geeft verlichting van de klachten.
Hoe staan huisartsen tegenover jullie werk?
Wij hebben twee jaar geleden een bijscholing voor huisartsen georganiseerd over het onderwerp, en zo bekendheid gegeven aan het ziektebeeld, de diagnostiek en de behandeling.
Ik merk wel dat er iets verandert. Zeker huisartsen die al eens vrouwen naar mij doorgestuurd hebben, die sturen daarna gemakkelijker vrouwen door. Ik doe een uitgebreide anamnese, waarin ik alle risicofactoren aan bod laat komen. Dat verslag stuur ik weer terug naar de huisarts. Zo ontstaat er bij de huisarts ook meer kennis over het klachtenpatroon dat kan wijzen op microvasculaire ziekte.
Denk je dat er nog veel vrouwen zijn die jullie ‘missen’, omdat ze niet doorgestuurd worden door de huisarts?
Dat denk ik wel. Ik kan niet inschatten hoeveel, maar we missen nog steeds veel vrouwen. Bij veel huisartsen staat het nog niet op de radar, gaat er nog geen belletje rinkelen. Er is een heel specifieke vragenlijst die je af moet lopen: migraine, schildklierklachten, gewrichtsklachten, menstruatie, zwangerschappen, overgang. Het past allemaal bij elkaar. Door dat allemaal te vragen maak je de puzzel compleet. Maar voordat ik als verpleegkundig specialiste cardiologie die know-how had, heb ik me er uitgebreid in verdiept. Dat kun je niet verwachten van een huisarts. Die heeft er ook de tijd niet voor.
Vindt u dat u een speciale rol vervult in het uitdragen van de vrouwenhartproblematiek?
Ik doe mijn werk met passie voor de patiënt. Vanuit die passie heb ik mij ook aangemeld op de facebookgroepen van VrouwenHart, om mezelf nog verder te verdiepen in de beleefwereld van vrouwen met microvasculaire ziekte. Zodat ik in mijn spreekkamer nog beter in kan gaan op de vragen en onzekerheden.
Het helpt misschien ook wel dat ik geen dokter ben. Daardoor ben ik meer benaderbaar. Zeker als je uitstraalt dat je de tijd hebt om vragen te beantwoorden.
Hoe staan uw collega’s tegenover uw werk voor het vrouwenhart?
Positief. Doordat ik als verpleegkundig specialist meer tijd heb tijdens een consult kan ik de patiënt meer uitleg en aandacht geven dan de cardioloog. Als onze cardiologen de diagnose microvasculaire ziekte vermoeden, komen de vrouwen bij mij voor verdere begeleiding en optimaliseren van bloeddruk, cholesterol en leefstijl met behulp van medicatie en controle.
Welke ontwikkelingen verwacht u op het gebied van het vrouwenhart?
Een hedendaagse leidraad of richtlijn voor cardiologen zal zeker voor een positieve bijdrage zorgen. Ook hoop ik dat er meer genderspecifieke medicamenteuze adviezen zullen worden beschreven.
Waar ligt uw eigen focus voor de komende twee jaar?
Ik zou graag nog willen meedraaien op een vrouwenpoli met een andere verpleegkundige specialist om ook die rol te observeren in een andere setting. Maar helaas zijn die er niet zoveel. Ik denk dat een verpleegkundig specialist een zeer geschikte behandelaar is voor deze groep vrouwen. Met name omdat leefstijlveranderingen en mentale begeleiding een groot onderdeel van de behandeling is. Een verpleegkundig specialist heeft in het algemeen meer tijd om op deze zaken in te gaan en hierbij ondersteuning te bieden.
Kent u de website VrouwenHart.nl en onze facebookgroepen?
Ik kende de website aanvankelijk niet. Nu ik van het bestaan afweet, geef ik bij het stellen van de diagnose ook deze site en informatie waar vrouwen online informatie en lotgenoten kunnen vinden. En op facebook lees ik nu mee met het wel en wee van vrouwen met microvasculaire ziekte.
Tekst: Anilka Zwartjes / Annemiek Hutten
Alle interviews op deze website zijn eigendom van VrouwenHart.nl. Deze mogen NIET worden verveelvoudigd, gekopieerd, gepubliceerd, opgeslagen, aangepast of gebruikt in welke vorm dan ook, online of offline, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van onze redactie.
