“Zwangerschapsvergiftiging kan grote nadelige gevolgen hebben voor je hart. Niemand heeft het daarover, maar Hester den Ruijter wél. En dit wil ik met jullie delen. Met alle vrouwen die zwanger zijn, eerder zijn geweest, of misschien ooit willen worden.”
Eva Jinek: “Als je zwanger bent, kom je in een hele nieuwe wereld terecht. Een wereld waarin mensen bijvoorbeeld naar je lachen zonder aanwijsbare reden. Op straat, bij de bushalte, in de supermarkt, noem maar op. Het is hartverwarmend hoe blij je andere mensen kunt maken met niets meer dan een dikke buik!”
“Daarnaast word je een wereld ingezogen, waar je allerlei dingen te weten komt waarvan je voorheen géén benul had dat ze überhaupt bestonden: lactatiedeskundigen en perineumolie zijn twee pareltjes die me zo snel te binnen schieten. Dat zijn de bijzondere , maar onschuldige zaken. Echter leer je ook voor het eerst dat een zwangerschap sommige vrouwen ziek maakt. Eén van die ziektes wordt in de volksmond zwangerschapsvergiftiging genoemd. En deze kan grote, nadelige gevolgen voor je hart hebben. Niemand heeft het hierover, maar Hester den Ruijter wél. En dit wil ik met jullie delen. Met alle vrouwen die zwanger zijn, eerder zijn geweest, of misschien ooit willen worden.”
De zwangerschap houdt je als het ware een spiegel voorHester den Ruijter
Dagelijks sterven maar liefst 57 vrouwen aan de gevolgen van hart- en vaatziekten. Gemiddeld zijn dat er méér dan twee per uur. “Samen met kanker is het de grootste doodsoorzaak bij vrouwen,” zegt onderzoeker Hester den Ruijter. Toch is er nog veel te weinig bekend over hart- en vaatziekten bij vrouwen. Hoog tijd dat daar verandering in komt, als het aan de Hester ligt.
Daarom sloeg ze de handen ineen met Neelie Kroes. Samen maken ze zich hard voor meer onderzoek naar hart- en vaatziekten bij vrouwen. Bij Jinek vertelde Kroes hoe belangrijk het is dat vrouwen zélf bewust zijn van de risico’s: “We laten ons niet meer met een kluitje in het riet sturen.”
“We zijn erachter gekomen dat er een behoorlijke kennisachterstand is als het gaat om hart-en vaatziekten bij vrouwen,” beaamt Hester. Maar ze snijdt ook een ander belangrijk punt aan: “Sinds een aantal jaar weten we dat vrouwen die een zwangerschapsvergiftiging hebben gehad, óók een verhoogd risico hebben op hart- en vaatziekten. Meer dan vrouwen die een normale zwangerschap hebben gehad.”
Dit laatste is iets wat maar weinig vrouwen weten.
Eva Jinek: “In mijn vrije tijd verslind ik zwangerschapsinformatie. Deze nieuwe hobby blijkt moeiteloos te kunnen bestaan naast mijn nieuwsverslaving, maar dit had ik nog nérgens gelezen. Als je zwanger bent, vertellen mensen je graag ook hun verhaal en geven ze ook veel liefdevolle adviezen. Toch is in al die gesprekken dit onderwerp door niemand genoemd. Ik was oprecht verbaasd. Daarom belde mijn redacteur Lizzy van Hees met Hester om hier meer over te weten te komen.”
HESTER, JIJ RICHT JE ALS ONDERZOEKER EXPERIMENTELE CARDIOLOGIE VOORAL OP HART- EN VAATZIEKTEN BIJ VROUWEN. IS DAAR EEN SPECIFIEKE REDEN VOOR?
“Ik focus me op vrouwen omdat daar gewoon nog veel minder over bekend is. Terwijl dit onderzoek juist hartstikke belangrijk is: er zijn meer vrouwen dan mannen die doodgaan aan de gevolgen van hart- en vaatziekten. Maar de ziekten uiten zich op een andere manier.”
WAT BEDOEL JE DAN PRECIES?
“Ik vertelde in de uitzending al dat vrouwen bijvoorbeeld vaker last hebben van diastolisch hartfalen. Dat betekent eigenlijk dat de ontspanning van de hartspier in de problemen komt. Tweederde van de mensen bij wie dit probleem voorkomt, is vrouw.”
“Als vrouwen bij hun arts komen met klachten, wordt vaak alleen naar de vaten die op het hart liggen gekeken. Bij mannen is dat een hele effectieve methode. Bij hen is er vaak sprake van slagaderverkalking in de bloedvaten die op het hart liggen. Vrouwen hebben daar veel minder last van. Hun doorbloeding ziet er goed uit en daarom worden vrouwen vaak door de arts naar huis gestuurd, terwijl we nu weten dat een deel van die vrouwen een slechte prognose hebben.”
WAT IS ER DAN BIJ VROUWEN AAN DE HAND?
“Bij een deel van de vrouwen die terug blijven komen met klachten denken we nu dat de vaatjes aan de binnenkant van de spier verstopt zijn, dat zorgt voor die aanhoudende klachten, en ook voor een slechte prognose. En laten dat juist net de vaatjes zijn die we nog niet goed in beeld kunnen brengen.”
WAAR MOETEN ZWANGERE VROUWEN SPECIFIEK OP LETTEN?
“Gecompliceerde zwangerschappen brengen extra risico’s met zich mee. Dat kan zijn als je zwangerschapsvergiftiging hebt gehad, maar ook een hoge bloeddruk en diabetes tijdens de zwangerschap brengen verhoogde risico’s met zich mee.”
HOE UITEN DIE RISICO’S ZICH?
“Het ligt er natuurlijk allemaal aan hoe ernstig de complicaties zijn geweest tijdens de zwangerschap. Maar grofweg betekent het dat vrouwen na dit soort complicaties op een jongere leeftijd veel eerder al last kunnen krijgen van hart- en vaatziekten dan vrouwen met een ‘normale zwangerschap’. Daarom is het heel belangrijk dat vrouwen zich écht bewust worden dat deze zwangerschapskwalen ook later in hun leven nog consequenties met zich mee kunnen brengen.”
In mijn vrije tijd verslind ik zwangerschapsinformatie, maar dit had ik nog nérgens gelezenEva Jinek
IS DIT IETS WAAR ARTSEN MEER OP MOETEN HAMEREN?
“Vrouwen die tijdens hun zwangerschap een te hoge bloeddruk hebben, kunnen last krijgen van complicaties en daarmee een zwangerschapsvergiftiging oplopen. Als je dit krijgt, dan word je daarvoor behandeld bij een gynaecoloog. Maar het is niet zo dat je na je zwangerschap linea recta wordt doorverwezen naar een cardioloog vanwege de toekomstige hogere risico’s. Je valt op dat moment nog een beetje tussen wal en schip. Daarom is het zo belangrijk dat je je als vrouw zélf bewust bent van de risico’s.”
ALS IK HET GOED BEGRIJP, LIGT EEN GROOT DEEL VAN DE VERANTWOORDELIJKHEID DUS BIJ VROUWEN ZELF?
“Er zijn natuurlijk wel richtlijnen opgesteld waar huisartsen zich ook bewust van zijn. Maar omdat je met die tussenperiode zit na een zwangerschap, die periode waarin het leven ‘normaal’ is, moet je zelf bewust zijn van de risico’s en een vinger aan de pols houden. Dat kan door bijvoorbeeld wat vaker aan je huisarts te vragen om je bloeddruk of je cholesterol op te meten.”
“Ook ontstaan hart- en vaatziekten vaak door een ongezonde levensstijl. Als je op de hoogte bent van de verhoogde risico’s, dan zul je misschien ook eerder besluiten om wél gezonder te leven. Iets beter op je eten te letten, meer te sporten en te stoppen met roken. Al die dingen spelen een grote rol.”
GOED VOOR JEZELF ZORGEN DUS?
“Je gezondheid is een bepalende factor voor het risico op hart- en vaatziekten. Daarom is het héél belangrijk dat je als vrouw je eigen lichaam goed kent. Dat je weet of je een hoge bloeddruk hebt, of dat je je bewust bent dat een te hoog cholesterolniveau in je familie voorkomt.”
ZIJN HET DEZELFDE FACTOREN DIE BEPALEN OF JE LAST KRIJGT VAN ZWANGERSCHAPSVERGIFTIGING OF ANDERE KWALEN?
“Hoe dat precies zit, weten we niet. Maar je kunt de zwangerschap wel zien als een soort fitnesstest, dus het is interessant om te zien hoe je lichaam omgaat met haar bloedvaten onder deze omstandigheden. Wanneer de bloedvaten die worden aangelegd naar de placenta last krijgen van slagaderverkalking, dan bestaat de kans dat dit later óók met de vaten rondom het hart gebeurt. De zwangerschap houdt je als het ware een spiegel voor. Maar dan wel een spiegel voor later. Je hebt op dat moment nog geen hartaanval, maar je kan wel al die enorme alarmbel horen rinkelen.”
Het is zo belangrijk dat je je als vrouw zélf bewust bent van de risico’sHester den Ruijter
“Het is niet wenselijk om de verantwoordelijkheid voor deze risico’s alleen bij de arts neer te leggen. Natuurlijk pleit ik voor meer onderzoek, maar het bewustzijn bij vrouwen zélf is van ongekend belang. Daardoor hoop ik dat vrouwen die dit weten zich eerder melden als ze klachten ervaren en zich laten nakijken. Schade aan je hart is niet meer te herstellen, maar het is wél te voorkomen.”
Eva Jinek: “Ongeveer vijftien procent van de zwangere vrouwen krijgt te maken met een vorm van zwangerschapsvergiftiging. Dat zijn meer dan 25.000 vrouwen in 2017, die een verhoogd risico hebben op hart- en vaatziekten. Het goede nieuws is dat je niet als een weerloos slachtoffer, je lot hoeft af te wachten.
Neem het heft in eigen handen en wijs je dokter er steeds pro-actief op – na de zwangerschap – dat je zwangerschapsvergiftiging hebt gehad! Als je dat doet en regelmatig je bloeddruk en cholesterol laat nakijken, kun je de eventuele consequenties voor zijn. Kortom vrouwen: knoop de woorden van Hester in je oren, zodat je zo lang mogelijk gezond blijft voor dat kind dat je met zoveel liefde en moeite hebt gemaakt.”
Geef een reactie